بهترین روشهای یادگیری
تا به حال اسم هرم یادگیری به گوشتان خورده است؟ قبل از پاسخ به این سوال باید بگوییم که یادگیری، یک مهارت است. درست مثل سایر مهارتهایی که ما ممکن است در زندگی بیاموزیم. در واقع برای یاد گرفتن چیزهای مختلف، اول باید خود «یادگیری» را بلد باشیم.
فرض کنید که قرار است در یک مسابقه اتومبیلرانی شرکت کنید. علاوه بر داشتن خودروی خوب و دستیار نقشهخوان حرفهای شما باید یک چیز دیگر را نیز بلد باشید. بله، مهارتی که شما به آن نیاز دارید رانندگی کردن است. اصلا اگر بلد نباشید که با خودروی خود رانندگی کنید، چگونه میتوانید در مسابقه شرکت کنید؟ آشنا بودن با روشهای صحیح یادگیری هم درست مثل رانندگی کردن یک مهارت اصلی به حساب میآید. هرم یادگیری سلسله مراتب و مراحلی که شما باید برای یادگیری یک مطلب یا مهارت طی کنید را به شما نشان میدهد. آشنایی با این هرم یکی از اولین نیازهای هرکس به حساب میآید و میتواند مسیر رشد فردی را برای او هموارتر کند.
تمامی افرادی که در فرایند یادگیری و آموزش شرکت میکنند باید بدانند که هر روش آموزش چه مقدار ماندگاری در حافظه دارند.
در نوک هرم دو روش رایج یادگیری یعنی خواندن متن و شنیدن سخنرانی قرار دارند که میزان ماندگاری آنها در حافظه پس از گذشت زمان، ۱۰ و ۲۰ درصد مطالب است. اکثراً گفته میشود که خیلی سخنرانی خوبی بود یا کتاب خیلی خوبی بود. اما غیر از چند نکته کلیدی چیزی را به یاد نمیآوریم. در این دو روش در لحظه شاید مطلب درک میشود اما ثابت و پایدار نیست.
اما استفاده از تولیدات چندرسانهای مانند فیلم و کلیپ تا نمایش زنده میتواند وضع را بهبود دهد و ماندگاری مطلب را تا۵۰ درصد افزایش دهد ولی در مجموع، همه روشهای قبل را که زیر ۵۰ درصد ماندگاری در ذهن را دارند غیر فعال یا منفعلانه مینامند؛ زیرا مخاطب هیچ مشارکتی در امر یادگیری خود نداشته است.
اما از مرحله پنجم به بعد روشهای یادگیری فعال آغاز میشود زیرا مخاطب خود را در امر آموزش سهیم میکند و همین سبب میشود تا میزان ماندگاری مطلب در ذهن او از ۵۰ درصد فراتر رود. یکی از رویکردهای مهم مدرسه تجربه حرکت به سمت یادگیری فعال جای یادگیری منفعلانه است
این روشها عبارتند از مباحثه و مشارکت در بحث، آموزش از طریق انجام فعالیت و در تدریس کردن به دیگران که میتوانند بیش از ۷۰ تا ۹۰ درصد ماندگاری در یاد و حافظه را داشته باشند.
در ادامه به توضیح هر کدام از روشهای یادگیری می پردازیم.
سخنرانی
هرم یادگیری نشان میدهد که سخنرانی کم اثرترین روش یادگیری و حفظ اطلاعات است. سخنرانی یادگیری غیرفعال است. شما راحت نشستهاید و به اطلاعاتی که توسط معلم یا استاد لقمه شده در دهان شما گذاشته میشود گوش میدهید. تلاش برای بدست آوردن اطلاعات و درک آنها فقط از طریق سخنرانی تاثیرگذار نیست. سخنرانیها زمانی تاثیرگذار هستند که دانش آموزان به طور فعال در بحثهای کلاسی شرکت کنند و یادداشت برداری کنند.
مطالعه
مطالعه در حالی که موثرتر از سخنرانی است، اما از دید هرم یادگیری هنوز یکی از کم اثرترین روشها برای حفظ کردن دروس و کسب اطلاعات است. با توجه به هرم یادگیری، اگر شما دارای سبک یادگیری دیداری هستید، خواندن کتاب درسی میتواند برای شما تاثیر بیشتری نسبت به دیگر دانش آموزانی که یادگیری دیداری ندارند داشته باشد. با این وجود خواندن کتابهای درسی جزء روشهای الزامی در مطالعه است. راهها و روشهای مختلفی برای خواندن کتابهای درسی وجود دارد که میتواند قابلیت شما را در حفظ و یاد آوری مطالب بیشتر کنند.
دیداری و شنیداری
هرم یادگیری نشان میدهد که روش یادگیری دیداری و شنیداری فقط ۲۰ درصد از حفظ اطلاعات آموخته شده را شامل میشود. روش یادگیری دیداری و شنیداری انواع مختلفی را در بر میگیرد که شامل استفاده از ابزارهای آموزشی مانند: فیلم ها، پادکست ها، عکسها و نمودارها میشود. با این حال از آن جا که رسانه و فن آوری رایانه همچنان در حال پیشرفت هستند، اَشکال جدید آموزش دیداری و شنیداری به سمت تاثیرگذاری موثر و حفظ بهتر اطلاعات پیش میرود. اثرگذاری سبک یادگیری دیداری و شنیداری زمانی پیشرفت میکند که با دیگر روشهای مطالعه و یادگیری ترکیب شود.
تصویرسازی
در ساختار هرم یادگیری تصویرسازی اولین مورد از هفت روش مطالعه است که شامل یادگیری فعال است. تصویرسازی میخواهد که دانش آموزان ابهام و تصورات غلط کمتری نسبت به روشهای مطالعه منفعل داشته باشند و بتوانند مطالب درسی را بهتر حفظ کنند. تصویرسازی میتواند یک روش بسیار موثر باشد. مخصوصا زمانی که اطلاعات مبهم و یا گیج کننده هستند. تصویرسازی معمولا از طریق معلم یا استاد برای دانش آموزان ارائه میشود.
مباحثه و مشارکت گروهی
بحث گروهی نوعی همکاری در یادگیری است. همچنین یک روش مطالعه فعال است که میتواند منجر به حفظ بیشتر اطلاعات شود و باعث پیشرفت تحصیلی بیشتر دانش آموزان نیز میشود. بر خلاف رویکردهای رقابتی و فردگرایانه برای یادگیری و مطالعه، بحث گروهی نوعی همکاری در یادگیری است که به تعامل دانش آموزان با یکدیگر متکی است. بحث گروهی برای تحریک تفکر دانش آموزان و افزایش مشارکت و تعامل آنها در نظر گرفته شده است. بحث گروهی میتواند در یک کلاس درس و یا با تشکیل یک گروه مطالعاتی انجام شود.
تمرین عملی
تمرین عملی یکی از انواع یادگیری اکتشافی است که یکی از تاثیرگذارترین روشهای مطالعه در هرم یادگیری است. این روش مطالعه دانش آموزان را تشویق میکند که مطالبی که یاد میگیرند را عملی کنند، در نتیجه یادگیری دانش آموز عمیقتر میشود و اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت انتقال پیدا میکنند. تمرین عملی موارد مطالعه را انفرادیتر میکند و در نتیجه مباحث درسی مفهوم بیشتری برای دانش آموز پیدا میکند. همچنین تمرین عملی منجر به درک عمیق تر، حفظ بهتر و یاد آوری بیشتر مسائل میشود.
آموزش به دیگران
تاثیرگذارترین روش در هرم یادگیری آموزش به دیگران میباشد. اگر شما به طور صحیح و دقیق مطلبی را به دیگران آموزش دهید، میتوانید تسلط بسیار خوبی بر مفاهیم داشته باشید. همچنین در حفظ و یادآوری مطالب درسی و غیردرسی نسبت به دیگر افراد برتری خواهید داشت. بر اساس هرم یادگیری، دانش آموزان قادر هستند ۹۰ درصد از مطالبی که به دیگران آموزش میدهند را حفظ کنند. رایجترین روش آموزش به دیگران، تدریس به همسالان است. همچنین بهترین مکان برای آموزش به دیگران در گروههای مطالعاتی است. یکی از اصلیترین فعالیتهایی که باید در یک گروه مطالعه همسالان وجود داشته باشد این است که هر یک از اعضای گروه فرصتی داشته باشد تا به سایر اعضای گروه مسائل مورد مطالعه خود را آموزش دهد.
دیدگاهتان را بنویسید